پراکنده ها      7

چلّه

چله ، دو نوع است :

چله ی بزرگ و چله ی کوچک

از اول دی ماه ، چله ی بزرگ آغاز می شود و تا ششم بهمن ماه ادامه دارد . آنگاه زمین اندکی بیدار می شود و می گویند « چلوس » افتاده است . « فاریابی ها معتقدند وقتی ماموران سرما می خواهند تمام دنیا یخ بندان شود ، تا مردم از سرما بمیرند ، فرشته ای می آید که چلوسی ( هیزم نیم سوخته ای ) در دست دارد تا زمین را گرم کند . » 1 هشت روز بعد یعنی 14 بهمن ماه ، « خرنگ » می افتد . این مدت را چله ی چار چار می گویند . اگر چار یا چهار را به صورت عدد بنویسیم ، 44 می شود . یعنی مدت زمانی که دقیقا 44 روز به طول انجامیده است .

خرنگ که افتاد ، به شبی چهل برگ معروف می شود . یعنی گیاهان به طور سریع رشد می کنند . پس از این مدت  یعنی از 14 تا پایان بهمن ماه را چله ی کوچک می نامند که مدت زمان آن 16 روز است .

در فرهنگ شفاهی مردم داستانی وجود دارد به این مضمون که چله ی کوچک از چله ی بزرگ می پرسد : آیا بر اثر سرما ، پیرزنی یا پیرمردی را هم کشتی و از بین بردی ؟ چله ی بزرگ پاسخ می دهد : نه . چله ی کوچک می گوید : خودم پدری از آنان بسوزانم که لذت ببرند !!! . چله ی بزرگ لبخند می زند و می گوید : راست می گویی اما عمرت کوتاه است . 2

__________________

1-پشت بیدستان . نصرالله احمدی. انتشارات آل علی . چاپ اول 1393 .صفحه ی 372 با اندکی حذف 

2- از گفته های محمد جعفر غلامی