مدیران دبستان  بنار آب شیرین 2

دبستان دخترانه

توضیح : بخش پایانی این جدول به همین ترتیب به دست اینجانب رسیده و ناقص است . 

مدیران دبستان بنار آب شیرین  1

دبستان پسرانه

در این قسمت به ذکر نام مدیران دبستان بنار آب شیرین می پردازیم . این مدرسه در ابتدا به صورت مختلط بود و دانش آموزان پسر و دختر ، همزمان و با هم در آن به تحصیل می پرداختند اما چند سال بعد کارهای اداری دبستان در آنجا تفکیک شد تا آن که بالاخره به طور کامل جدا شده و در یک ساختمان ولی با دو زمان مختلف تحصیلات دانش آموزان ادامه یافت . در این بخش به به نام مدیران مدرسه ی پسرانه می پردازیم و در بخش آینده ، نام مدیران مدرسه ی دخترانه را ذکر می کنیم . این بخش ، حاصل تحقیق آقایان عباس پرتابیان ، باقر باقری ، مجید رضایی و محمد جعفر جعفری ( فرزند ابراهیم ) است که درس ادبیات فارسی خود ، در دهه ی هفتاد به اینجانب تحویل داده اند . با توجه به این که بیش از 15 سال اخیر در این جدول ذکر نشده ، هر کدام از شما می توانید به همین شیوه ، کار را تا پایان سال 95 برای ما بنویسید و بفرستید تا جدول کامل تری تقدیم خوانندگان شود . 

ا

کشاورزی - ادامه 

بادِ شَهریِن

بادها و باران ها مهم ترین نقش را در زندگی روستاییان داشته اند . پیش تر نیز جداگانه در باره ی انواع باد ها و انواع باران ها سخن گفته ایم . به عنوان نمونه گفتیم که هنگام باران ، واژه هایی کار برد داشتند که امروز کمتر وجوددارند چرا که باران اقسامی داشت مثل : گلمبو خبر کن ، نم و خُرد ، همه شهره ، هفه ریز ، او نوگی ، دهن مشکی ، تُپ درشتو  و ..... همچنین در بخش بادها نیز گفتیم که بادها با توجه به میزان سرعت و جهت وزش ، انواعی دارند و به عنوان نمونه به بادِ اوسه ، بادپیچک ، بادِ شمال ، لهیمر ، بادِ کُه  و .... اشاره کردیم . امروز در این بخش به معرفی بادِ شهرین می پردازیم و نشان می دهیم که در اذهان پیشینیان ، باران چه ارتباطی با این باد داشت  ؟

شهر در زبان عربی به معنای ماه است و شهرین به معنی دو ماه و به بادی گفته می شود که از سمت جنوب ( هیرون ) می وزد . این باد را به آن جهت شهرین می گفتند که زمان وزیدن آن ، 10 روز آخر اسفند و 10 روز اول فروردین بود و در واقع در این دو ماه می وزید . این باد ، موسمی نیست اما در مدت بیست روزی که زمان وزیدن باد شهرین است ، اگر باران ببارد ، غله های کشاورزان بسیار پر بار و پر خوش خواهد شد ولی اگر این باد بوزد ، خوشه های غلات ، دانه نمی گیرند و در واقع پر نمی شوند . لذا این باد برای کشاورزان همیشه بد بوده و کسی آمدنش را انتظار نمی کشد . 

 شعر های عروسی

بخش پایانی

در این بخش  ، قسمت هایی از نوشته های دو تن  دوستان را آورده ام که آنان نیز  بیش از  بیست سال پیش ، در حاشیه ی درس ادبیات فارسی دوره ی راهنمایی خود ، به گردآوری این اشعار پرداخته و نتیجه را به اینجانب تحویل داده  بودند . در  شعر ها ی عروسی ، بیش از هر چیزی ، فرهنگ و آداب و رسوم و نحوه ی زندگی مردم منعکس شده است که از این نظر نیز لازم آمد تا گوشه هایی از آن ، برای آیندگان ثبت شود . م . غ

نبی الله آذر نیوار :

پخچه اومه ری لارم

خیال می که مو لارم

پخچه اومه ری چیشم

خیال می که مو میشم

عقرب به فکرِ نیشه

کوسه به فکرِ ریشه

ملو ملیقه داره

خشو سلیقه داره

هر دو بهزِ کُناره

محضی که هسّه داره

خواهر عروس کلاسه

برادر عروس رقاصه

هشکله :

دس دسمالم نزه بیل تا بیفته

حرفل دیگ پسینت دلم گرفته

چه خشه جیلم کنی غلّه ی لنگار

نومزادت بیا ورت بونه ی مندال

چه خشه جیلم کنی غلّه ی لوسه

نومزادت بیا ورت بونه ی خوشه

دیگ تو بازار دیدمت کاکل فرختی

وت گفتم ماچی بده چت بی گرختی

مجید رضایی :

بهمنی مخچ می کنم با موجِ دریا

زهلمه هیچش نیره به غیرِ گرما

... بور دادرو سیش چه مشته

کردشه نشت عقربی پس پامه گشته

خوش رضا دیشم رضا بوش نه رضایه

صد بلا هفتاد قضا سی بوش بیایه

سر زده چادر سفید پاک سی فساته

و دسم خوم بشورم مو دی بواته

ای خدا بالم بده می بال بلبل

بخرم ذر و پیچی دور خرمنِ گل

ای خدا کاشکه بیدم جی میش بور چال

پشممه بگردنه سبزه ی تیه کال

دی وری بووا وری دسم خمیره

نومزادم پسِ دره سگت نگیره     

 شعر های عروسی . ادامه 

  سرور

این سرور ها را آقای عبدالله بوستانی برای تحقیق در درس فارسی دوره ی راهنمایی گرد آوری و در اختیار اینجانب قرار داده است . 

چه خشه بلبل بخونه اندراین فصل بهار

گل و بلبل سجده کرده ما به چشم مست یار

ای خروس خون ای خروس خون مهل بده سحر بخون

چنگته طلا بگیرم دو بالته زعفرون

قربونی بالای بلندوت انجو که بسّی نماز

شال و ترمه ت گِل مینداز تا بیارم جانماز

پشت حجله ت می گذشتم بوی حجله ت چه خشه

سرکشیدم توی حجله ت مینا سوزی زنته

ای حموم چی ای حموم چی آب حموم تازه کن

تا بیایه شیر دوماد خلعتش آماده کن

سرخی چشم کبوتر برگ گل نازک تره

نیکنیم پیوند به روستا خاک لار شیرین تره

یک غراوی دور میایه میا از خونه ی خدا

دور بالش گل بریزین شیر دوما توش میا

ارخلیک خاری فرنگی بُردشه تسمه ی تفنگ

ذر و پیچش تو خلایق سبزه ی گردن بلند

کی شده داخل حجله شاه دوما با زنش

کی بگرده دور حجله خواهر کوچکترش

هرچی دارم سی تو دارم تو عزیز خونه می

زیر پایت گل بریزم تو دُر یک دونه می

هر کی شاده شاد بشه هر کی نه شاده شاد نشه

تو ای جشن شادمانی چشم دشمن کور بشه

پشت شیراز می گذشتم رِنگِ رِنگِ ساز میا

ناز بالای شیر دوما حرمش با ناز میا

یک حمومی سیت بسازم چل ستون چل پنجره

توش بشینه شیر دوما با طلسم  زلزله

یک حمومی سیت بسازم تشکِ افتو توش نبو

توش بشینه بی بی عروس هیچ گِلِش به ما نبو

یک حمومی سیت بسازم سقف و ایوانش طلا

آتش از خلّار بیارین آبش از عالم بها

حنا کوفتم حنا بیختم گردِ حنا روم نشسّ

خدا را شکر خدا را شکر زنِ کُکام جام نشسّ

اَو بریزین اَو بریزین تا درا مورِ شیرین

بچرش نو زینِ دوما بزنه پا بر زمین

بشکنین چوغ کُناری پل ببندین تی گدار

ریش گذر کرد شیرِ دوما با صد و پنجا سوار

شو خدایا روز خدایا یک مرادی حاصلم

زن بسونه کُکا جونیم این مرادِ حاصلم

هرچی دارم سی تو دارم تو عزیز ِ خونه می

بر گلالت گُل بریزم تو گلِ راجونه می

 شعر های عروسی 

هشکله   3

از یاد داشت های آقای محسن زمانی :

شلوار چارتا پنج تا انداخته ری گوک       ای سفر واگشتنم پات می کنم کوک

کندر یه قرونی صرفه نداره       تو خوته رسوا مکه فیده نداره

اخباری پهن آویده خدا که راس بو       یه لشی بار قاطره مال حاج عواس بو

چپ راسی می زنم می لم ری بافه       جومه زرد جنبم گذشت کردم کلافه

پرتقال میرزالی چقه شیرینه       خیرنوینه دادرو که وش بچینه

چل چله ی باد شمال زیر بال میناشه       پوشیده شال گردنی الله نهاشه

تا بریم سیه کپر خیارِ زرده       چوقته افتو منه رنگش می گرده

وردارم برنو ده تیر پس در بشینم       شیخ بیا سیدم بیا مرگش بشینم

بگو کوکر کبوتر جیک جیکه داسه       نومزادم خبر بدین جیلم خلاصه

بانده ی نی بال می زنه بالش ری باله       اسمیلو می خوا بره اوقاتش تحله

بانده ی نی بال می زنه ری قلعه سخته       اسمیلو کوله ی حروم بواشه سخته

رفتمه تو چم کو سی بند گامون       اسمیلو کوله ی حروم افتا دیندامون

قد باریک بالا باریک مقصودش پیله       شور و قولش پی منه مقصودش پیله

دختر محله ی کاواد پاک دونه دونه       پوشیدن دامن سوز شلوار مردونه

چه خشه یار داشتو وی یارت ملا بود       قلمِ سر جیولش کر که خدا بو

وردارین دیرم کنین ای زنِ زشته       پی دادر می رم جهنم نیخم بهشته

 شعرهای عروسی

هشکله   2

عباس پرتابیان :

زیر چیشی سیلم مکو غوره ی ماشین رون    نومزادم تو ماشینه سیلش کنم جون

زیر چیشی سیلم نکه اِی کُرِ بَو دار     فقیریِ خوت نیدم صد تا دولت دار

کاشکرا  مو واویدم اوسارِ اسوت     ذرِ پیچی بخردم دور مچِ دَسّت  

کاشکرا مو واویدم گوورِ گاتو     نرّه بوره ی بدادم دم درِ سراتو

موتورته جک بزنم سینه ی تلنگون      سوغاتِ یارته بکن دو جفت النگون

ای بخی شی بکنی و خوم رداوی       چترِ بورت چیده بود زود بیوه واوی

موتورته جک بزنم تو سرازیری       سوغاتِ یارته بکن دمپای خمیری

سوارِ سوزاکی ام تا دم سراتو       ای خدا قسمت کنه واوم دوماتو

تا بریم قوله ی ولات غالی کنیم فرش       قوریِ سرخ و سفید منقل پرِ تَش

دس کردم تو جیولت لیمو درارم       یک سری ( ؟ ) سیلم کردی آزار بخوارم

قد باریک بالا باریک تو دل ولاته       دلمه کرو زده نیخم زراته

وردارین دیرم کنین ای کارِ زشته       پی دادر می رم جهنم نمی خوام بهشته

وت می گم ای ره مره ره خهکلونه      ارسیته غَر می زنه صابون گرونه

محسن زمانی :

قاطری ول آویده ری کرده قوله       نومزادم گرفتشه ......گروه

ای خدا و ای اله مو پیل ندارم       دم فده دختر دارل پا گل ورارم

کروونی شووی برم قتلِ امامه       دادرو سینه بزه ناله ی دمامه

هر چی دارم کروونی راه رفتنت بو       رسم مار بزن دور گردنت بو

سر شوم تا صو گینی پی خار دوویدم       جادووه  پدر سگو ویار بریدم

کرکو خارک بخر مال باغ خمونه       تو مُنه سوار بکه تا دمِ خونه

ادامه دارد

 شعر های عروسی

هشکله    1

هشکله جونم هشکله     هشکله باغی هشکله

سر زدم من پنج دری گل جومه می دخت       تش گر نخون پام کله ی سرم سخت

وش بگین محض خدا دم در نشینه        چیشلمه کرده کم سو دورمه نیوینه

ای خدای ممسنی شاه بختیاری         جهالل مشمول کردن اسفندیاری

جهالل جمع واویدن شو گزِ پیرو            و همش قشنگتره جومه سفیدو

اومدم دو سراتون گو سر که بوره         امیدوارم بخرش دو گرگ موره

دادری و رَه میا اسوی نهاشه             شماره ی یال اسوکو خال پشت پاشه

( شماره ی خال پشت پاش جهال نهاشه )

ای خدا مو چبکنم سی یار نادون         خشمه داد بزنم صحرای بیابون

بگو دادره ایل میخی ش و میخکم که      بوی ایل میخکش تو سه یکم که

دادرو منه دیده چقه دلیرم          جومه زرد جنبم گذشت می خوام بمیرم

جومه زرد سر گوک سفید کنج دیواره      لبخندِ دیگ پسینش وم که اشاره

تا بریم سی گیر قلا دور شهر موری     سختمه برشتمه گل دشتگوری

دخترل گَل گَل میان بیله و بیله     هر کموش نومزاد خومه مخصوص سیله

سر کتل دور اومدم با جفت تازی     کرّه ی گوش خنجری سر داده بازی

حیدرو خود اسمیلو پی او می گرده     تو لشم خالی کنین برنو تَه زرده

وِرِسُم پاپا کنم بروم و روضه     بلکمم پیدا کنم یار جومه سوزه 

 ورِسُم پا پا کنم ای دل ناشتا     تحویل بواش بِدُم سکه ی رضا شا

ای خدا خدا خدا چه سی مو کردی     کم گُتو پاباریکی نصیو مو کردی

ادامه دارد

این شعر ها تحقیق دوره ی راهنمایی  آقای عباس پرتابیان است . با سپاس از ایشان . 

 چاووشی

سوی شامم می برند این کوفیان با شور و شین

ای زمین کربلا جان تو و جان حسین

ای زمین کربلا بودیم ما مهمان تو

نه دمی خوردیم از آب و جو و از نان تو

بر مشامم می رسد هر لحظه بوی کربلا

بر دلم ترسم بماند آرزوی کربلا

تشنه ی آب فراتم ای اجل مهلت بده

تا بگیرم در بغل قبر شهید کربلا

که خدا فرموده بر همه آیات

به شاه قبّه طلا حضرت رضا صلوات

حسین فرموده که خیمه ها بار کنید

هفتاد و دو تن شهید بیدار کنید

هفتاد و دو تن شهید بی غسل و کفن

رحمی به دل عابد بیمار کنید

که خدا فرموده بر همه آیات

هم به روح محمد و علی صلوات

ای کرببلا چه خوش نوا بودی تو

داماد نبی شیر خدا بودی تو

روزی که حسین ز تشنگی غش می کرد

کوثر به کجا بود و کجا بودی تو

که خدا فرموده بر همهآیات

به هفتاد و دو تن شهید کربلا صلوات

این کرببلا چه خوش هوایی دارد

حیدر بنگر چه بارگاهی دارد

ای کعبه به خود مناز از روی شرف

بنشین و ببین که هر که جایی دارد

( در یاد داشت نوشته : به جای خود بنشین که هر کس جایی دارد . )

 شعر های چاووشی را آقای عبدالله بوستانی حدود بیست سال پیش به عنوان تحقیق درس ادبیات فارسی به اینجانب تحویل داد که اکنون مورد استفاده قرار گرفته است . 

فرهنگ عامه 

ادامه

اتوتلتوته متل ( اتل متل توتوله )

نار احمدی نارِ شکر  ( شاید نام شخص یا طایفه ای باشد )

تو تیشه وردا موتور  ( تو تیشه ،  و من تبر برداریم )

بریم و جنگِ کانظر   ( به جنگ قاید نظر – نام شخص – برویم )

کانظر هی که

هو که  ( قاید نظر های و هوی کرد )

گله ی شا رم که  ( گله ی شاه ، از ترس  رم کرد )

سی و سه تاش کم که   ( سی و سه عدد از آن گم شد و کم شد )

دختر شا شونه می خوا   ( دختر شاه ، شانه - شانه برای موی سر یا کتف و یال ؟-   می خواهد  )

شونه ی مردونه می خوا ( شانه ای مردانه می خواهد )

پشت دسش دونه می خوا  ( پشت دستش دمل با پوست سفت و سخت به وجود خواهد آمد  )

او گرم می خی یا او سرد ؟  ( آب گرم می خواهی یا آب سرد ؟ )

توضیحات :

برای خواندن این شعر ، تعدادی از کودکان شانه به شانه ی هم می نشستند و پاهایشان را رو به جلو و همگی به سمت دراز می کردند . یکی از آنان در حالی که با دستش روی پای دیگران می زد و می گذشت ، این شعر را به صورت مقطّع می خواند ( اتوتل / توته متل / ناراحمدی / نارِ شکر / تو تیشه وردا / مو توَر / بریم / به جنگِ / کا نظر / کانظر / هی که / هو که / گلّه ی شا / رَم که / سی و سه تاش / کم که / دخترِ شا / شونه می خوا / شونه ی مر / دونه می خوا / پشت دسش / دونه می خوا / او گرم می خی / یا او سرد؟ ). در آخرین قسمت شعر ، دستش روی پای هر کسی بود ، باید جواب می داد که : آب گرم یا آب سرد . اگر آب گرم می گفت ، خواننده ی شعر با شدت از پایش نیشگون می گرفت ولی اگر آب سرد می خواست ، شدت نیشگون کمتر بود .  بعید نیست که این بازی برای زنده نگه داشتن واقعه ای تاریخی در ذهن جامعه شکل گرفته باشد چرا که در جریان آن ، هم  شمارش  و سان دیدن ، هم نیشگون گرفتن و تنبیه و هم از جنگ و های و هوی و رم کردن گوسفندان شاه و .... سخن به میان آمده است .