هنر قسمت 6

تئاتر بخش 2

تئاتر به معنای امروزی آن در مدارس  برازجان از سال 1338 آغاز و اولین نمایش در نهم آبان همان سال در دبستان آفتاب اجرا شد . اما اولین نمایشی که با دکور و لباس های تاریخی و مجلل اجرا شد ، نمایش نامه ی تاریخی و ملی نادر شاه بود که در سال 1340 انجام گرفت و برای اجرای آن ، بازیگران چهار ماه تمرین کردند و لباس های آن را از دبیرستان نمازی شیراز عاریت گرفتند  . پس از آن نمایش نامه ی  « مردی که فرزند خود را نمی شناخت » روی صحنه آمد سپس در سال 42-43 بنا به تقاضای شیرو خورشید سرخ برازجان ، نمایشنامه ی « رستم و سهراب » با وسایل و لباس های تاریخی و دکور های مجلل به روی سن آمد . و در همین سال نیز « بینوایان » اثر ویکتورهوگو به نفع سیل زدگان دشتستان اجرا گردید  . 1

در بنار نیز پس از پیروزی انقلاب اسلامی ، شور و هیجانی خاص در جوانان ایجاد شده بود که به کارهایی مثل تشکیل گروه سرود ، ایجاد کتابخانه ، روزنامه ی دیواری ، گروه تئاتر و ... انجامید .

اولین تئاتر در بنار به همت آقای حبیب زمانی به روی صحنه رفت . زمانی در این رابطه می نویسد : «  تئاتر در بنار آب شیرین پس از پیروزی انقلاب اسلامی در دهه ی شصت پایه ریزی گردید . پایه ریزی تئاتر بر اثر ذوق فردی بود . به دلیلی که در روستا هیچ نوع تفریح و سرگرمی عمومی وجود نداشت . لذا بر آن شدیم  به گونه ای این مهم را به انجام برسانیم 2 . لذا اینجانب که خود نویسندگی و کارگردانی و صحنه پردازی و صدا گذاری را به عهده داشتم ، در اقدامی که به کمک محمد کهنسال صورت دادم ، تعدادی از بچه ها را دور هم جمع کردیم .

عبدالله شجاعی ، عبدالکریم حاجی پور ، محمود حقیقت ، حسن نعمتی ، محمد کهنسال ، حبیب زمانی ، ابراهیم آزاد و نوجوانان کم سن و سالی چون مصیب آزاد  و نوشیروانی

از آنجا که برای هر گروهی جای خاصی لازم است ، ابتدا برای تمرین و اجرای دیالوگ ها دنبال جایی خلوت گشتیم . به پیشنهاد آقای محمد کهنسال ، خانه ی خشتی و متروکه ی بارانی کهنسال  فرزند عوض را انتخاب کردیم و هر روزه برای تمرین به آنجا می رفتیم .

اولین نمایشی که در بنار ، در حسینیه صاحب الزمان به روی صحنه رفت ، نمایش خان بود که با استقبال مردم روبرو شد و عزم گروه را برای کارهای آتی جزم تر نمود ....ادامه دارد

_______________

1-    برداشتی از مقاله ی « تاثیر هنر و تئاتر در شئون فرهنگی دشتستان » از عزیز الله صفایی . سالنامه اداره آموزش و پرورش دشتستان  سال 1344 . صفحات 55 تا 58

2-  آقای زمانی در نگارش این مقاله با تواضع ، انجام این مهم را به دیگران نسبت داد و نوشت :  « بر آن شدند   به گونه ای این مهم را به انجام برسانند » که بدون اطلاع ایشان ،  این بخش از نوشته را ویرایش کردم تا حق به حق دار برسد   .

هنر          5

تئاتر          1

تعزیه درواقع نوعی تئاتراست که در میدانی وسیع انجام می گیرد . در این هنر ، پوشیدن لباس برای شبیه لازم است اما گریم کردن مرسوم نیست مثلا برای هر نقشی ، باید چهره به صورت طبیعی با چهره ی کسی که بازیگر می خواهد نقش او را بازی کند ، هماهنگ باشد . به همین دلیل شخصی که سبیل های از بنا گوش در رفته داشته باشد نمی تواند نقش امام حسین (ع) را بازی کند . علاوه براین ، شخصیت هر کسی باید با نقشی که ایفا می کند تا اندازه ای نزدیک و یا هم سو باشد . به این معنا که برای نقش های اولیا ، صاحب نقش باید در ذهن مردم انسانی مثبت باشد در غیر این صورت هر چند هم که خوب به اجرای نقش بپردازد ، جذابیت ندارد . در شماره های قبل در قسمت آشنایی با بنار آب شیرین ، در چند شماره ی پی در پی به تعزیه و تعزیه خوانان پرداخته ایم و در اینجا نیازی به تکرار مکررات نیست . هنر تعزیه از قدیم الایام در ایران باستان رواج داشته و تعزیه هایی مثل « کشته شدن سیاوش » اجرا می شده است اما در دوران اسلامی و خاصه از زمان صفویان به بعد ، منظور از تعزیه ، به نمایش در آوردن واقعه ی روز عاشورای سال 61 هجری قمری است .

بر اساس اظهارات مکتوب شده ، تعزیه در استان بوشهر از روستای زیارت آغاز شد و حدود شصت سال است که در بنار آب شیرین نمایش سنتی تعزیه اجرا می شود .  در تعزیه ی بنار ، بـُعد مذهبی آن بر بعد هنری و تئاتری آن اولویت دارد به همین دلیل  و از همان ابتدا تا کنون هرسال شاهد آن هستیم که نقش های اصلی و کلیدی تعزیه ، در میدان تعزیه ، کارهایی می کنند یا حرف هایی می زنند یا دستوراتی می دهند که جزء تعزیه  نیست . به عنوان مثال از نوشیدن آب در میدان یا دستور برای آوردن و بردن علم یا میکروفن یا ... می توان یاد کرد .

تئاتر امروزی در بنار ، پس از انقلاب اسلامی و به همت آقای حبیب زمانی آغاز شد که در شماره ی بعد به آن می پردازیم      .  

هنر     4

نقاشی

دوستان عزیز

اگر از نقاشان بنار کسانی را سراغ دارید ، برای ما بنویسید تا در این بخش معرفی شوند و اگر برمطالب این شماره ایرادی وارد می بینید ، تذکر دهید تا مطالبی دقیق و منطبق با واقعیت ارائه شود .

نقاشی از هنرهایی است که گویا در وجود همه ی مردم گذاشته شده به گونه ای که شاید نتوان کسی را پیدا کرد که در طول عمرش ، نقاشی نکرده باشد . میل به نقاشی در درون انسان به گونه ای است که حتی کسانی که گاهی مدادی در دست نگرفته و یا به مدرسه نیز نرفته اند ، با چوبی در گل ،  انگشتی در خاک یا زغالی بر سطحی صاف خطوطی کشیده و نقشی آفریده اند . شاید بتوان با نقاشی های هر کسی به آرزوها ، نیات درونی و محیط زندگی او بیشتر آشنا شد به عنوان نمونه ، در نقاشی نقاشان شهر بوشهر ، دریا نقش مهمی دارد ولی در نقاشی کودکان بنار ، شاید بتوان خورشید یا لباس ها و کفش هایی دید که آنان در خیال خود برای سوژه تهیه کرده اند تا به این وسیله ، گوشه ای از آرزوهای خود را برآورده کنند . در این بخش ، به یقین نام افراد زیادی از قلم می افتد که نیاز است تا شما دوستان ، یاد آوری کنید و ویرایش انجام شود .

 استاد نصرالله کهنسال از اولین نقاشان در بنار بود . وی « علاوه بر خطاطی ، در زمینه ی نقاشی نیز متبحر و زبر دست بود » *. استاد کهنسال از سرآمدان هنر در دشتستان هستند . 

 از نسل چند دهه قبل در بنار ،  محمد کریم شجاعی فرزند حاج ناصر ، در جمع دیگران معروف  است . وی نقاشی های زیبایی می کشید که مورد تایید معلم و هم شاگردی هایش بود و به قول حاج عباس زمانی ، نقاشی های او در محیط کلاس و مدرسه در معرض دید همه قرار می گرفت . آقای شجاعی زود هنگام به برازجان کوچ کرد و فرصت مناسبی داشت تا هنرش را به کمال برساند اما وی نقاشی را به صورت مستمر ادامه نداد .

اصغر شجاعی فرزند حاج ابراهیم نیز نقاشی های زیبایی از طبیعت و نیز در مایه های مذهبی  دارد . وی در چند سال پیش ، تابلوهای خود را در بنر هایی با قطع چند متر ، به صورت نمایشگاه در حسینیه ی اعظم بنار برگزار کرد . این اولین نمایشگاه نقاشی در بنار آب شیرین بود .

 مریم روزبه فرزند حاج احمد نیز از دیگر نقاشان بنار  است . او  نقاشی های بسیار زیبایی خاصه از شخصیت های کارتنی  و  به سبک منیاتور پدید آورده و در این راه ، همچنان پر کار و فعال است . 

غزل غلامی فرزند محمد نیز مثل دیگران از کودکی تمایل خود به نقاشی را نشان داد . او از همان سال های ابتدای دبستان به کلاس های نقاشی رفت و زیر نظر استادان مجربی از جمله خانم فریده ده ملایی کار کرد تا جایی که کارهایش در نمایشگاه های نقاشی در برازجان ارائه شد و در چند مسابقه نیز مقام کسب کرد و موفق به دریافت چند لوح تقدیر شد . وی که می توانست از چهره های درخشان این رشته از هنر در آینده باشد ، چند سالی است که به علت شرکت در کلاس های جانبی دیگر ، از نقاشی دور مانده است . 

.....................

* مهندس احمد زمانی

با تشکر از آقای احمد روزبه

هنر       3

خوش نویسی

بنار آب شیرین در رشته ی خوش نویسی ، فراتر از روستا و شهرستان و استان خود را نشان داده است .

سرآمد خطاطان این روستا که شهرتش از مرزهای استان گذشته است ، استاد نصرالله کهنسال است  که در انواع خط از جمله نستعلیق سرآمد و به استادی رسیده است . وی نه تنها در شهرستان و استان بوشهر ، که بعد ها در وزارت آموزش و پرورش و دانشگاه های کشور نیز تجربیات خود را در اختیار مشتاقان قرار داده و قرارمی دهد . وی داوری جشنواره های متعددی را نیز بر عهده داشته است .

حبیب زمانی را می توان از نسل دوم خطاطان بنار دانست . وی علاوه بر هنر خوش نویسی ، ذوقی لطیف دارد و گهگاه شعر نیز می سراید . نقش حبیب زمانی در اوایل انقلاب غیر قابل انکار است . وی به صورت داوطلب و خود جوش ، سخنان رهبر و دولتمردان جمهوری اسلامی را بر روی دیوارهای روستا می نوشت  . امروزه متاسفانه به علت گذشت زمان و تغییر بافت خانه های روستایی در بنار ، اثری از آن نوشته ها در دست نیست . زمانی کارخطاطی را نیز مثل کار شعر ، با جدیت دنبال نکرد و درحالی که استعداد شگرف او می توانست شهرتش را از مرزهای استان فراتر ببرد ، به صورت تفننی به هنرهایش نگریست .

محمد کریم شجاعی   از جمله خطاطانی بود که در این مرحله در بنار آب شیرین ظهور کردند  .  از مراحل کار هنری ایشان در صورت رسیدن اطلاعات بیشتر ، توضیح بیشتری خواهیم داد . 

سهیلا ( فروغ  ) غلامی را می توان نسل سوم خطاط های بنار دانست .   وی سال های متمادی در این رشته شبانه روز کارکرد و به درجه ی ممتازی در خط نستعلیق رسید . غلامی  به دفعات به مقام اول رشته ی خوش نویسی جشنواره های هنرهای تجسمی استان بوشهر دست یافت وچند دوره ی متمادی نیز به عنوان تنها نماینده ی استان بوشهر در جشنواره ی های  بین المللی کشورهای اسلامی شرکت داشت .

 از اتفاقات جالب در این رشته ی هنری این بود که در یکی از سال های  گذشته ، داوری مسابقات خوش نویسی استان بوشهر به عهده ی استاد نصرالله کهنسال بود و سهیلا ( فروغ ) غلامی نیز یکی از برگزیدگان آن مسابقه بود و در روز اهدای جوایز ، وی جایزه ی خود را از دست استاد کهنسال دریافت کرد بدون آن که همدیگر را بشناسند ، یک بناری از بناری دیگری تقدیر کرده بود.  

............

با سپاس از آقای احمد روزبه 

هنر        2

معماری    ب

معروف ترین ومهم ترین بنّایی که در روزگار ما زندگی می کرد و به نوعی می توان گفت بناهای بنار از زیر دست های او شکل گرفت ، استاد غلامعلی عسکری فرزند عسکر بود . او روزی دو ریال کار می کرد و شاگردان و کارگرانش نیز از این آفتاب تا آن آفتاب ( سرتا سر روز ) مجانی کار می کردند . پس از او دیگران نیز این کار را ادامه دادند ولی به علت تغییر در بافت مسکن بنار که از دهه ی های قبل از انقلاب شروع شده بود و پس از سیل سال 1365 شدت یافت و بعد از سیل 1380 به طور کامل به اتمام رسید  ، تجربیات چندانی در ادامه ی معماری قبلی  انباشته نشد .  

عسکر عسکری فرزند استاد غلامعلی نیز  فنون پدر را آموخت . او علاوه بر ساخت دیوار و خانه ، به کارهایی نظیر نازک کاری ، گچ بری ، قالب سازی ( برای چاه ) ، چومه سازی ( برای گرفتن شیره ی خرما و .... دست زد اما شهرتش از پدر افزون نشد .

مراد پرتابیان نیز به کارهای ساخت دیوار و خانه اقدام کرد . او نیز به ضرورت روستا ، چومه ساخت و به کارهای فرعی دست زد اما خشونت کار با بلوک باعث شده بود که وی ظرافت لازم را در کارهایش کسب نکند و نتواند دست به خلاقیت بزند .

همان طور که گفته شد  ، معماری را در بخش های دیگر نیز می توان دنبال کرد که مهمترین آن ها ساخت تره و هلالی بود . عبدالکریم کهنسال ،  عسکر عسکری و مراد پرتابیان از جمله کسانی بودند که برای ساختن هلالی اقدام می کردند . تره ، رفی بود که زیر پنجره قرار می گرفت و آن را از طاقچه ای که زیر آن واقع می شد ، جدا می کرد . این رف ، در قدیم با گذاشتن چوب و شل زدن روی آن ساخته می شد اما از هنگامی که گچ ، وارد زندگی مردم بنار شد ، با گچ ساخته شد . هلالی نیز ، نیم دایره ای ساخته شده از گچ بود که در فضای خالی  نیم دایره ای بالای درها و پنجره هایی قرار می گیرد که  به شیوه ی سنتی ساخته شده بودند . هلالی روی زمین ساخته می شد و با اشیاء نوک تیزی شکل پرندگان یا حیوانات در آن ساخته می شد و یا اسامی الله و پنج تن آل عبا را در آن حک می کردند و هنگامی که خشک می شد ، آن را بالای در و نیم دری ( پنجره ) ،  در فضای خالی نیم دایره ای قرار داده و گچ می زدند تا محکم شود    . 

هنر       1  

معماری     الف

به شهری که در آن هنر زنده نیست

بر آن همچو بر مرده باید گریست  / از ؟

هنر از زیر مجموعه های فرهنگ یک ملت است که در ابعاد گوناگون چهره می نمایاند . هنر از همان دوران ابتدایی زندگی بشری ، همراه او بوده و هست . میل به بروز استعداد ها در درون هر کسی وجود دارد . دردهستان زیارت  نیز هنر سابقه ای به بلندای چندین قرن دارد که مختصری  به آن خواهیم پرداخت :

معماری

اوج معماری و زیبایی های هنری این رشته را در روزگاران دور ، در ساخت قلعه ها می شد دید . در خورموج ، قلعه ی محمد خان دشتی در اوج زیبایی است و در بلوک انگالی ، قلعه ی احمد خان دارای عظمت و شکوه خاص خود است . در روستای زیارت که روزگاری نه چندان دور ، مرکزیت دشتستان را به عهده داشت ، چند قلعه بود که ارزش تاریخی داشت  ولی متاسفانه پیش از آن که مورد استفاده ی اینگونه قرار بگیرد ، تخریب شد . علاوه بر آن نیز ، ابنیه های تاریخی و مذهبی ، زبان گویای هنرهای ایرانی طی قرون گذشته هستند . اوج هنر معماری در دهستان زیارت را می توان در بافت بنای شیخ منصور خزاعی دید . بنایی که در قرن هشتم بر پا شد و گچ بری های بی نظیر و بافت فوق العاده زیبا و قوی  آن باعث شد تا نحوه ی ساخت ومعماری آن در ذهن مردم نگنجد و به افسانه بپیوندد . بنابراین وجود گچ بری های زیبا ، از قرن هشتم معمول بوده و اندک اندک در بافت قلعه های خوانین راه یافته است .

در بنار آب شیرین اگر چه قلعه ای به آن مفهوم وجود نداشت و در امور سیاسی از زیارت تبعیت می کرد اما وجود چند برج در آن ، حکایت از هنر معماری در این روستا دارد .  برای ساختن برج کعلی که در غرب بنار و در زمین محمد جعفر غلامی و در حاشیه ی رودخانه ی حله و به منظور مقابله با بلوک شبانکاره ساخته شد ، میرزا محمد خان غضنفرالسلطنه ، بنّای معروف خود را آورد . در آینده در این باره بیشتر خواهم نوشت اما دو برج دیگر در روستا بنا شد که یکی در منزل محب بی باک بود تا سید محمد رضا سیاسی کدخدای بنار که از برازجان منصوب شده بود در آن اقامت کند دیگری در منزل کرم جعفری بود که به دستور حسنعلی خان ضرغامی برپا شد و در باره ی این موارد نیز در بخش تاریخ روستا بیشتر صحبت خواهیم کرد . آنچه مهم است این است که هنر معماری در این روستا رواج داشته است    . 

 آموزش و پرورش     10

به نظر می رسد که شهربانو ابراهیمی اولین دانش آموز دختر در بنار آب شیرین باشد و پس از آن دختران بنار نیز در همان مدرسه ی پسرانه ، دوره ی دبستان را به صورت مختلط گذراندند و برخی از آنان به مشاغل دولتی نیز رسیدند . پس از انقلاب ، دبستان دخترانه ی  پیروزی در  بنار نیز افتتاح شد تا در کنار دبستان پسرانه ی قدس ، فرزندان این روستا به تحصیل ادامه بدهند . نبود مدرسه ی راهنمایی ، مشکل بسیار بزرگی برای ادامه ی تحصیل دختران بود لذا به منظور رفع این مشکل ، با هماهنگی شورای بنار در هرسال، سرویس رفت و برگشت تا روستای زیارت آماده شد .

بسیاری از  فرزندان بنار که از کوچه های خاکی روستا به مدرسه رفتند و قد کشیدند و  مسیر های سخت آموزش را گذراندند ، امروزه در موسسات دولتی ، ادارات ، مدارس و ... به خدمت مشغول و باعث تعالی نام روستایشان هستند. تعدادی از این افراد ، تحصیلات خود را در سطوح عالیه ادامه داده اند که درآینده ای نزدیک اسامی و عناوین آنان در بنارانه درج خواهد شد تا در وحله ی اول خودمان به خود باوری برسیم و باورکنیم که دراین روستای کوچک و گمنام ، رسیدن به مدارج بالا ، کاری شدنی است و در مرحله بعد ، دیگران که از دور به بنار می نگرند ، بدانند که از این آب و خاک ، چه تعداد افراد تاثیر گذار برخاسته اند .  

مبجث آموزش و پرورش را در این شماره به اتمام می رسانیم اما  چون ادامه ی این نوشته ، فراغت و تحقیق چند روزه ای را می طلبد ، در آینده بخش هایی از جمله نام و نام خانوادگی دانش آموزان مدرسه ی بنار در اولین دوره ی تاسیس تا کنون را اضافه خواهیم کرد     . 

با تشکر از آقای حاج غلامرضا باقری که اشتباهات این مقاله را متذکر شدند . ایشان می نویسند :  مدرسه پسرانه قدس نام داشت ودخترانه هم پیروزی بود وبعد از مختلط شدن مجدد به پیروزی تغییرنام یافت .

  آموزش و پرورش       9

در سالنامه اداره آموزش و پرورش سال 1344 و از صفحه ی 35 تا 45 ، آماری زیبا و کامل از دبیرستان ها و دبستان های برازجان و دشتستان ارائه شده که بخشی از آن که به سلسله مطالب ما نزدیک تر است را انتخاب و خدمتتان تقدیم می کنیم :

در صفحه ی 41 و در قسمت سازمان بخش های تابعه ( سعد آباد )  اسامی مدارس موجود  را آورده از جمله نوشته است :

دبستان چهار کلاسه ی بنار سلیمانی به مدیریت آقای اسماعیل شهر سبزی

و در بخش حومه نیز اشاره دارد :

دبستان شش کلاسه خوش آب به مدیریت آقای حسین کهنسال

دبستان شش کلاسه مینا زیارت به مدیریت آقای حسنعلی حاتم پور

دبستان دو کلاسه دختران زیارت به مدیریت آقای حسنعلی حاتم پور

از صفحه ی 48 تا صفحه ی 54 نیز مقاله ای به قلم آقای محمد کاظم ادراکی تحت عنوان  « سپاهی در خدمت روستایی » آمده که در بخش پایانی آن تمام مدارسی که به وسیله سپاهی دانش اداره می شده را نام برده است .

وی که خود راهنمای تعلیماتی بوده و به روستاها سرکشی می کرده در ابتدای مقاله ، ضرورت تشکیل سپاه دانش را برمی شمارد سپس آمار را ارائه می دهد و از 52 مورد نام می برد که چند مورد آن را ذکر می کنیم :

10 – دبستان سه کلاسه بنار قائد به مدیریت آقای مرتضی مهدوی

18- دبستان جدید چهر برج به مدیریت آقای علیرضا بهرامی

28 – دبستان جدید قریه چم درواهی به مدیریت آقای محمد باقر فخرایی

30- دبستان چهار کلاسه قریه کلل به مدیریت سپاهی دانش آقای خلیل خواجه ئیان

31- دبستان چهار کلاسه هفت جوش به مدیریت سپاهی دانش آقای حمید راستیان

33- دبستان چهار کلاسه قریه چاه خانی به مدیریت سپاهی دانش آقای علی بهزادی آزاد

40 – دبستان چهار کلاسه قریه بنار آب شیرین به مدیریت سپاهی دانش آقای  حسنعلی ماندنی زاده

42- دبستان چهار کلاسه قریه صفی آباد به مدیریت سپاهی دانش آقای ناصر قاسمی

45- دبستان جدید دو کلاسه قریه دهنو به مدیریت سپاهی دانش اردشیر صداقت

در پایان این اطلاعات نیز آمده است :

« دبستان های 13 قریه : سرکره ، چاخانی ، سرمل ، دویره ، آب طویل ، کلل ، بنار آب شیرین ، هفت جوش ، دشتی شبانکاره ، قلایی ، تل سرکوب ، هلپه ای ، جتوط که سپاهیان دانش آن روستاها خدمت وظیفه را انجام داده اند  به استخدام رسمی وزارت فرهنگ در آمده اند اکنون جزو مدارس معمولی است و در آمار نیز مربوط به آمار مدارس ابتدایی منظور شده است .   »

آموزش و پرورش                     8       

چه بسیار عصرهاى جمعه که حد فاصل بنار و کلل را به اتفاق همکلاسی ها ، پاى پیاده طى مى کردیم ، شاید چهارچرخه ای که از جاده آبپخش – برازجان مى گذشت مارابه برازجان مى رساند تا صبح شنبه سر کلاس حاضر باشیم  .

یکى از آن روزها ، تا بعد از غروب آفتاب هم ماشینى یافت نشد . به ناچار پیاده به راه افتادیم . نیمه هاى راه ، نور چراغی ازپشت سر ما نمایان شد . همه به صف شدیم و عرض جاده را بستیم . جیپ فرمانده شهربانى وقت ، جلوى ما متوقف شد .

-         "مگه دیوانه شدید؟ چراراه را بستید ؟"

 باهم گفتیم : "دانش آموزیم ، می ریم برازجان ، صب باید سر کلاس باشیم ."

به همسرش نگاهی کرد و گفت : "سوار شید ".  بی درنگ پریدیم عقب جیپ .  بین راه بچه بلبل هایی که یکی از دوستان آورده بود تا بفروشد و خرج هفتگى خود را تأمین کند ، صدا مى کردند و توجه همسر فرمانده راجلب کرد . سرش را برگرداند و پرسید : « اینا چیه ؟» دوستم گفت : بلبل ، خانم .  این سوال و جواب در طول راه چندین بار تکرارشد اما دریغ از یک تعارف خشک و خالی . حتى آخرین لحظه که جلوى دژ پیاده مى شدیم ، خانم فرمانده گفت : « من به جناب سروان گفتم شما را سوار کند اگر نه گرگاى گرسنه شما را مى خورد . » دوستم گفت  : خانم !  ما خودمون گرگ گرسنه ایم . وبا این جواب حسرت داشتن یک بچه بلبل را به دل همسر فرمانده گذاشت و خود را از خرجى یک هفته محروم نکرد.

آموزش و پرورش      7

تاریخچه ی فرهنگ دشتستان

اساس مدرسه نخست در سال 1234 قمری به وسیله ی مرحوم میرزا محمد خان غضنفرالسلطنه  ضابط وقت شروع گردید بدین طریق که وی برای با سواد کردن فرزندان خویش معلم سرخانه استخدام کرد ....لکن بر اثر جریان ناگوار شکست مبارزان جنوب و یورش قوای انگلیس در سال 1335 قمری به کلیه ی نواحی مرزی منجمله برازجان ، غضنفرالسلطنه متواری گردید و کار مدرسه و معلم سر خانه بی نتیجه ماند .

در سال 1302 شمسی مدرسه دولتی در برازجان گشایش یافت که آن نیز براثر اشکال های موجود دوره اش چند صباحی نپایید .

در سال 1305 ... آموزشگاهی نیز در برازجان به مدیریت مرحوم شیخ عبدالله یزدانی دایر شد ...

اولین آموزشگاه برازجان دبستان فرخی بود که به فاصله دوره های بعد با افزونی عده داوطلب مدرسه های دیگری به نام آفتاب ، عضد و امید افتتاح گردید .

فرهنگ برازجان تا سال 1333 به شکل نمایندگی فرهنگ تحت نظر شهرستان بوشهر اداره می شد و از سال 1334 از نمایندگی به صورت فرهنگ شهرستان در آمد و جزو یکی از حوزه های استان فارس گردید و بالاستقلال با مرکز ارتباط حاصل کرد .

مدتی بعد تا آخر سال 1342 از نظر سازمانی فرهنگ شهرستان درجه 3 محسوب می شد ولی با کوشش هایی که در راه توسعه ی آن به عمل آمد ، از سال 1342 از درجه 3 به درجه 2 ارتقا یافت .

خلاصه ی مقاله ی « تاریخچه فرهنگ دشتستان » به قلم حیدر عرفان

برگرفته از سالنامه اداره آموزش و پرورش شهرستان برازجان

سال 1344  صفحه ی 18   

این قسمت ادامه ی منطقی قسمت 136 می توانست باشد که به دلیل دسترسی نداشتن به موقع به یاد داشت هایم ، در اینجا آمده است   .