تولد - کودک 2
معمولا اعتقادات مردم نواحی یک کشور و بعضا قاره یا حتی جهان ، شباهت زیادی به هم دارد . برای مثال هنگامی که در روستای بنار آب شیرین سخن از وجود جن در برخی از خانه ها مطرح می شود ، 1درست و بی کم و کاست مانند برخی از داستان های گابریل گارسیا مارکز در امریکای جنوبی است 2. به همین دلیل ، هر جا که بشر نتوانسته مشکلات خود را حل کند ، اشکال کار را به گردن دیگران از جمله جن انداخته . به عنوان نمونه زنان و نوزادانی که پس از زایمان ، دچار مشکلات بهداشتی و بیماری های ناشی از نبود مراقبت های ویژه می شدند ، تقصیرات را به گردن « آل » و « جن » و « دی یال » و ... می انداختند .
در این شماره ، بخشی از باورهای مردم اقصا نقاط کشورمان در باره ی کودک و نوزاد با هم مرور می کنیم :
مشهور است که چون فرزندى متولد شود جنى هم با او بهوجود مىآید و با آن شخص همراه مىباشد و آن جن را همزاد مىگویند (برهان قاطع )
هر گاه کودکی دندان شیریاش میافتد دندان شیری بچه را به طرف کلاغ در پشت بام میاندازند و به کودک یاد میدهند که جملات زیر را تکرارکند:« قارقا منه دیش گتیر، جیبونده یمیش گتیر »
اگر بچه ای بترسد و یا مریض و بیمار شود پیراهن وی را در برابر چشمانش میسوزانند تا ترس و مرض از وی دور شود.
- معمولاً بچه و نوزاد را روی طاقچه قرار نمیدهند و اعتقاد دارند این کار خوش یمن نیست.
- بچه که تازه به دنیا آمده تا ده شب بالاى سر وى شمع مىسوزانند تا اینکه روز دهم با جام چهل کلید آب ده بهسر او بریزند.
- شب شش بچه که اسم او را مىگذارند نباید بچه را به زمین گذاشت و در آن شب ششانداز هم باید درست کرد.
- کسى که دعا همراه دارد نباید وارد اطاق بچه بشود مگر اینکه دعاى خود را در خارج بگذارد.
- اگر بچه روز جمعه به دنیا بیاید باید هم وزن او خرما بکشند و به تصدیق بدهند والا بزرگ خانواده مىمیرد.
کسى که هفت دختر داشته باشد اگر پسر پیدا بکند بدشگون است.
- بچهاى که روز عیدقربان به دنیا بیاید حاجى است.
- بچه که دَمر بخوابد و پا را از پشت بلند کند پدر یا مادر وى مىمیرد.
- بچهاى که زیاد گریه بکند خوشآواز مىشود.
- بچهاى که زبان خود را زیاد بیرون بیاورد دلیل آن است که مادرش وقتى او را آبستن بوده مار دیده است.
- پدر و مادرى که هرچه بچه پیدا کنند زود بمیرد و بچههاى آنها پا نگیرند اسم بچه آخرى را اگر دختر باشد بمانى خانم مىگذارند و اگر پسر باشد او را آقا ماندى یا خدا بگذار و یا مانده على مىنامند3
__________________
1- رجوع شود به مقاله سهیلا غلامی - بوشهر نامه شماره 14
2- مجموعه داستان های کوتاه گابریل گارسیا مارکز
3- وبلاگ « بیتوته » باورهای عامیانه مردم ایران در مورد بچه .