بهداشت    6

 موی سر

زنان موی سر را بلند می گذاشتند به نحوی که تا پشت پایشان می رسید . آنان موی خود را می بافتند و به صورت دو رشته ی بلند درمی آوردند که از پشت آنان آویزان بود و به آن « پل   pal  » می گفتند .

نظامی شاعر بزرگ قرن ششم ، پل را چنین توصیف کرده است :

کشیده قامتی چون نخل سیمین

دو زنگی بر سر نخلش رطب چین

در هنگام راه رفتن ، پل ها ،  پشت پای زنان پیچ و تاب می خورد و صحنه های زیبایی می آفرید .

تو می روی و

رقص بلند بندری نوک باریک  تازیانه ی بافته ی موهات

پشت پات

مرا به آمدن وادار می کند *

بلند نگاه داشتن موها اگر چه موجب زیبایی بود ولی از نظر بهداشتی مشکل آفرین بود . در محیطی که آب به اندازه ی کافی و حمام مناسبی نباشد ، موی بلند محل مناسبی برای رشد شپش می شود .

زنان در موقع شستن سر ، به شدت دچار زحمت می شدند . آشفتگی موی و تمیز نبودن آن باعث می شد تا گهگاه هنگام شانه کردن ، شانه های تخته ای بشکند . گاهی زنان برای شانه کردن موهای خود مجبور می شدند مو را با آب خیس کرده و ده ها دقیقه آن را شانه بزنند . در هنگامی که موی صاف و شلال نبود ، می گفتند سر « تپ  tap » گرفته است . برای مردان چنین مشکلی نبود چون اصلاح موی سر ، سینه و زیر بغل به عهده ی سلمانی محل بود که شغلش را به صورت موروثی از پدر گرفته بود . پیرمردان و کودکان اغلب موی سرشان را به طورکامل کوتاه می کردند . پیرمردان خط ریش نهاده و بالای پیشانی را نیز به شکل نیم دایره ای با تیغ می تراشیدند و این رسم پیران بود .

___________

*از منظومه ی زیر چاپ « از رنگ باستانی چشمانت » . محمد غلامی