کشاورزی   26

نخل   بخش سوم

تعداد گونه های  نخل هایی که در استان بوشهر وجود دارد بسیار زیاد است . استاد حیدر عرفان در کتاب نخلستان ، صد و چند نوع آن را لیست کرده است اما آنچه در بنار آب شیرین وجود دارد ، اندک است . دلیل آن نیز آن بوده که به علت کمبود آب ، تا پیش از دهه ی 60 ، نخل کاری در فرهنگ کشاورزی این روستا معنی فراگیری نداشته است . پس از این تاریخ ، به علت پمپاژ آب رودخانه از کلل و مشروب کردن اراضی کلل ، زیارت و بنار آب شیرین ، تعداد معتنابهی باغ نخل کاشته شد به طوری که امروزه حرف اول را در اقتصاد و کشاورزی می زند و سالایانه رقم فوق العاده ای تن خرما ، از دهستان زیارت به جاهای دیگر ایران و خارج صادر می شود . به همین دلیل ، از نخل هایی استفاده شده که ثمر آنان ارزش تجاری دارد . اهمیت هر نوع نخل ، بسته به کیفیت محصول آن دارد . بنابراین مرغوب ترین نوع نخلی در بنار و دشتستان ، « کبکاب » است . چوب برگ های این نوع نخل ، کشیده و فضای بین دو ردیف برگ های هر چوب ( گُرد ) باز و برگ آن اندکی نرم است . چوب این نوع نخل پس از خشک شدن نیز به راحتی بریده می شود . کبکاب در بنار حرف اول را می زند و خرمای آن به واسطه ی شیرینی و گوشتی بودن و هسته ی باریک و کم حجم ، از سایر خرماها نیز گران تر است .

زاهدی ( قصب ) اگر چه در برخی از مناطق دشتستان مثل بلوک بهارستان ، هم از نظر عدد و هم قیمت محصول، در ردیف اول نخل ها قرار دارد  اما آن را در بنار به ندرت  می کارند . ثمر این نخل هیچ زایده ای ندارد . هم پر ثمر است و هم در هنگام بریدن محصول ، اگر محصول کال هم در آن باشد ، پس از بریدن به مرور می رسد و نیازی به جدا کردن آن نیست .

شاوی ( شهابی ) تا پایان دهه ی 50 ،  بیشترین اصله را در بین نخل های بنار دارا بود اما امروزه آنچنان از رده خارج شده که کمتر کسی برای کاشتن آن اقدام می کند . ویژگی مهم این نوع نخل آن است که در بیابان های بی آب دوام می آورد و از آب باران که فقط در زمستان آن را سیراب می کند ، می نوشد و تا سال بعد تشنگی را تحمل می کند . برگ های این نخل ، کوتاه و زمخت تر از کبکاب و بریدن چوب آن دشوارتر است . خرمای شهابی از کبکاب کوچک تر و حجم هسته ی آن بیشتر است . خرمای شهابی از لحاظ اقتصادی در درجه ی سوم اهمیت قرار دارد .  

شکر از نخل هایی است که « تاره » ی آن خاصیت دارویی دارد . این نخل پر ثمر است و ساق پنگ های آن به قدری نرم است که به راحتی می توان آن را روی «کنه » گذاشت . اندازه ی میوه ی شکر کوچک و ساق پنگ آن کوتاه است . معمولا در کنار هر پنگ آن ، یک ریس جداگانه از پنگ نیز وجود دارد که این ویژگی در پنگ سایر نخل ها نیست . در بنار ، شکر را جزء نخل های خاسه به حساب می آورند .