دین و مذهب 21

مکتب خانه  بخش دوم 

کسروی در کتاب «تاریخ مشروطیّت» نوشته است: « در ایران مقارن نهضت آزادی خواهی دو نوع مدرسه وجود داشت, یکی مدارس قدیمه که در غالب شهرها وجود داشت و دیگری مکتب هایی که جز طبقات ممتاز و توانگران کسی فرزند خود را برای درس خواندن به آنجا نمی فرستاد. در این مکاتب با اسلوبی غلط الفبا را می آموخته، سپس قرآن وگلستان (سعدی) ، به آنان آموزش داده می شد. شاگردان روی دشکچه بر زمین پهلوی هم می نشستند و آخوند درجای بلندتر می نشست و به یکایک شاگردان درس می داد و درس پس می گرفت و کسانی که وظیفه خود را انجام نمی دادند به دست و پای آنها چوب می زدند. ... » - رضا نباتی .  وبلاگ فرهنگ آموزش قرآن در آموزش و پرورش ایران .

گاهی ممکن بود کسی  نزد یک آخوند چیزی یاد نگیرد . چنین شخصی یا ترک آموزش می کرد و یا این که نزد آخوندی دیگر می رفت به همین دلیل کم نبودند افرادی که در مکتب چند آخوند نشسته تا قرآن آموختند .  گاهی نیز شاگرد ،  به روستاهای مجاور می رفت و به آموزش ادامه می داد  .  وقتی آموزش قرآن به پایان می رسید و شاگرد اصطلاحا قرآن را ختم می کرد ، برای آخوند هدیه ای می برد .

زیارت مرکز دهستان و خان نشین بود . یکی از حافظان قرآن در زیارت که می توان نامش را در فهرست بزرگان دشتستان دراین رشته نوشت  ، کل مح تقی  (کربلایی محمد تقی ) بود . او از دوران کودکی بر اثر بیماری از ناحیه ی دوچشم کور شده بود . ابراهیم ابراهیمی برایم تعریف کرد که کل محمد تقی مشغول خواندن قرآن می شد . وقتی که خسته می شد ، می خوابید . پس از بیدار شدن از خواب ، ادامه ی قرآن را پی می گرفت و به این ترتیب آن را ختم می کرد . در پاره ای از موارد که در زمینه های قرآنی سوالی لاینحل می ماند ، کسی را از بنار به زیارت می فرستادند تا از کربلایی محمد تقی پاسخ بیاورند . بی تردید وجود چنین شخصیتی در منطقه ، مستقیم و غیر مستقیم تاثیر غیر قابل انکاری بر مردم داشته است .

  آخوند عبدالحسین تنگ ارمی اهل تنگ ارم دشتستان است .  می توان حدس زد که ایشان به درخواست کدخدای بنار و اوایل 1300 شمسی در بنار مکتب داشته است .

 آخوند کل غلامعلی  حسامی نیز از زیارت آمده بود که پس از آخوند عبدالحسین تنگ ارمی فرزندان بنار را قرآن خوان کند  . می توان حدس زد که درآمدن وی در دهه های 30 و 40 شمسی بوده است .

درهمین دوران آخوندی به نام آخوند احمد از اهالی دشتی اسماعیل خانی به صفی آباد آمده بود و تعداد کمی از بچه های بنار ، نزد او نیز قرآن آموخته اند .

بعد از آن شیخ احمد خدادادی فرزند خداکرم در بنار به آموزش قرآن از طریق ایجاد مکتبخانه پرداخت .

 در وقفه ای چندین ساله ، کسی در بنار مکتب نداشته به همین دلیل مردم بنار بچه های خود را به بنار سلیمانی و نزد آخوند موعلی می فرستادند . این ارتباط تا دهه ی 50 شمسی وجود داشته است .

 در دهه ی 60 به بعد  آخوند ابراهیم زمانی به کودکان بنار قرآن آموخته است . فرق آخوند ابراهیم زمانی با دیگر آخوند ها در این بود که زمانی ، کلاس آموزش قرآن را در مسجد صاحب الزمان (عج) که با منزلش دیوار به دیوار بود ، تشکیل می داد   .

______________

منابع : گفتار ابراهیم ابراهیمی ، محمد جعفر غلامی ، حاج شعبان خدادادی ، حاج حسین عوضی بناری و احمد روزبه