دین و مذهب 16 . تعزیه بخش چهاردهم
فهرستی از تعزیه های بنار
مجالس تعزیه: در بنار درطول سال ، قریب بیست مجلس تعزیه خوانده می شود که به طور میانگین هر 18 روز یک تعزیه می شود . بخش بیشتر این مراسم مربوط به دهه ی اول محرم و مابقی در طول سال پراکنده است . تعزیه بر اساس ماه های قمری است و به علت اختلاف ده روزه ای که سال قمری با سال خورشیدی دارد ، سال قمری 10 روز زودتر از سال خورشیدی به پایان می رسد به همین دلیل به مرور زمان ، اجرای تعزیه در تمام فصل ها می چرخد و هر 32 سال یک بار هر تعزیه دریک ماه خاص خورشیدی واقع می شود . مجالس تعزیه خوانی که در طول سال در بنار برگزار می شود عبارت اند از :
1 – تعزیه ی پسر فروش : این تعزیه عمری قریب یک دهه تا 15 سال در بنار دارد و از تعزیه هایی است که قبلا اجرا نمی شده و به وسیله ی حاج ابراهیم زمانی به بنار آورده شده است . این تعزیه روز اول محرم خوانده می شود . دراین نمایش یک شخص چون امکانات برگزاری مراسم برای امام حسین (ع) را ندارد ، پسرش را می فروشد اما خریدار پسرش امام حسین (ع) است که او را آزاد می کند .
2- تعزیه ی مسلم بن عقیل : این تعزیه در روز دوم محرم اجرا می شود . دراین تعزیه امام حسین (ع) مسلم فرزند عقیل را روانه ی کوفه می کند و مسلم (ع) در آن جا به شهادت می رسد .
3- تعزیه ی طفلان مسلم بن عقیل : این تعزیه در روز سوم محرم خوانده می شود که طی آن فرزندان مسلم (ع) به شهادت می رسند .
4- تعزیه ی بار(حجه الوداع ) : این تعزیه در روز چهارم محرم خوانده می شود . دراین تعزیه ، امام حسین (ع) با خاندان و اهلبیتش پس از وداع با دخترش فاطمه ، از مدینه ، عازم مکه می شود .
5- تعزیه ی حر بن یزید ریاحی : روز پنجم محرم این تعزیه خوانده می شود و سپاهیان حر به امام حسین (ع) می رسند و او را متوقف می کند . پس از آن لشکری از طرف ابن سعد به سپاهیان حر می پیوندد ولی حر و فرزند ، برادر و غلامش به اصحاب امام ملحق شده و به شهادت می رسند .
6- طفلان زینب : روز ششم محرم این تعزیه خوانده می شود . از بنی هاشم اولین کسی که در کربلا به شهادت می رسد علی اکبر (ع) است اما در تعزیه ی بنار ، طفلان زینب زودتر به شهادت می رسند .
7- تعزیه ی شهادت علی اکبر روز هفتم محرم است . بیشتر مکالمات علی اکبر در این روز بین او و مادرش انجام می گیرد .
8- شهادت قاسم بن حسن روز هشتم محرم است . بیش از 90 درصد محتویات این تعزیه پیرامون عروسی قاسم بن حسن (ع) است .
9- شهادت عباس بن علی روز نهم محرم خوانده می شود . دراین تعزیه ، شمر از کوفه می آید و برای عباس امان نامه می آورد . بخش عمده ی این مراسم ، گفتگوی شمر با عمر بن سعد و شمر با عباس (ع) است .
10- شهادت امام حسین (ع) روز دهم محرم صبح خوانده می شود . این تعزیه تا ظهر ادامه دارد . دراین تعزیه امام چند بار به خیمه آمده و با اهلبیت وداع می کند . دراین تعزیه علی اصغر ، درویش کابلی ، عابس و... به شهادت می رسند ولی امام حسین (ع) ، کمک کردن ، زعفر جنی را نمی پذیرد و او را برمی گرداند .
11- تعزیه ی مرغ – روز دهم محرم شب خوانده می شود . فاطمه دختر امام حسین (ع) همان طور که در شماره ی 4 گفته شد ، در مدینه می ماند . او برای پدرش نامه ای می نویسد که قاصد در روز دهم محرم در تعزیه ، با لباس اعرابی ، نامه و هدایای او را به پدر می رساند . تعزیه ی مرغ ، در واقع برگشتن همان قاصد از کربلا به مدینه و رساندن خبر شهادت امام است . این تعزیه از آن جهت به مرغ معروف شده ، که پرنده ای پرهای خود را در کربلا به خون امام حسین آغشته کرده و روی دیوار خانه ی فاطمه بنت حسین نشسته تا او را از شهادت پدرش آگاه کند .
12- دفن شهدای کربلا – روز دوازدهم محرم در شب و توسط طایفه ی بنی اسد صورت می پذیرد . این تعزیه نیز قدمتی ندارد و عمر آن به یک دهه می رسد و توسط حاج ابراهیم زمانی خوانده شده است .
13 – اربعین – برگشتن اهلبیت از شام به مدینه روز بیستم صفراست . دراین تعزیه ، اهلبیت از شام به مدینه برمی گردند و در بین راه به کربلا می روند . بشیر نیز خبر ورود اهلبیت را به مردم مدینه می دهد .
14- رحلت پیامبر اسلام (ص). این تعزیه در روز بیست و هشتم صفر و صبح خوانده می شود . دراین تعزیه بخشی از غدیر نیز به نمایش در می آید .
15 – شهادت امام حسن مجتبی . روز بیست و هشتم صفر و عصر یا شب انجام می گیرد . این تعزیه نیز در بنار قدمتش تقریبا به ده تا 15 سال می رسد .
16- شهادت امام رضا (ع) . روز سی ام صفر . عصرخوانده می شود . در این تعزیه امام از مدینه به خراسان می رود و توسط مامون و با زهر ، به شهادت می رسد .
17 – وفات حضرت فاطمه زهرا (س) . روز سیزده جمادی الاولی . این تعزیه هم قدمت چندانی در بنار ندارد .
18- وفات حضرت زینب (س) روز پانزدهم رجب . این تعزیه هم در بنار سابقه اش حدود یک تا دودهه می رسد .
19 – شهادت علی (ع) روز بیست و یکم رمضان . یکی از تعزیه های اصلی بنار است که صبح خوانده می شود .
20 – وفات رقیه . در بنار به صورت معدود خوانده شده و اجرایش مستمر نیست و از تعزیه های جدید است .