حیوانات   3    -  اهلی   قسمت 3

گاو  

گاو در زندگی روستایی مهم ترین نقش را دارد . این حیوان به علت داشتن شیر فراوان ، می تواند یک تنه جور اقتصاد یک خانواده را بکشد . خانواده های روستا ، پس از زاییدن گاوشان ، آغوز ، شیر ، دوغ ، ماست ، روغن و سایر فراورده های شیری را دارند . فراورده هایی که هسته ی اصلی غذایی اهالی بنار را تشکیل می داد . تا چند دهه پیش ، صد در صد مردم روستا ، به جز هنگامی که مهمان داشتند ، تمام ظهر ها ، ناهار را با ماست و دوغ و ترید ( تلیت ) می گذراندند . این محصولات نیز از گاو ، بز ، میش و پیش تر از شتر به دست می آمد .

گاو به دلیل این که می توانست جور چندین بز و میش را بکشد ، درد سر کمتری نیز داشت . زنان برای غذای این حیوان ، چمن های باغ های آبیاری بنار سلیمانی (فریز ) را در چوقه کرده و به خانه می رساندند و در فصل بهار نیز ، علوفه می بریدند و به آن می دادند و یا برای او به صورت « بُرّه » ذخیره می کردند . فرق عمده ی گاو نسبت به بز و میش در این است که زحمت کمتری دارد به این معنی که در برخی از فصل های سال ، گاوداران گاو را رها کرده تا خود به باغ ها برود ، تغذیه کنه ، به رود خانه سر بزند ، آب بنوشد و به خانه برگردد . در فصل های مراقبت یا برداشت محصول نیز معمولا روستاییان گاوشان را به کسی می سپارند تا آنان را به چرا برده و برگرداند و در مقابل آن پولی دریافت کند . به گله ی گاوها حتی اگر هیچ خری هم در آن نباشد ، « گو خر » ( گاو – خر ) می گویند . امروزه به دلیل گران بودن بهای گاو ، گاوداران در خانه های خاص ، از این حیوانات استفاده می کنند . بسیاری از مردم بنار ، هر روز فراورده های لبنی حاصل از گاو های خود را به بازارهای شهر می رسانند تا به این وسیله زندگی خود را اداره کنند .

پیش تر نیز گفتیم که از تپاله های گاو ، برای سوخت زمستانی نیز استفاده می شود . پیرامون این حیوان ، اصطلاحات ، ضرب المثل ها  و کنایاتی وجود دارد که توسط مردم به موقع به کار می رود تا اهداف آنان راحت تر روشن گردد . به عنوان نمونه می توان به ضرب المثل « چقه گیرقلا بو که زیادِ کُمِ گا بو » ( چقدر گل قلا – نوعی گیاه – باشد که بیشتر از نیاز شکم گاو باشد )  و یا ترکیب کنایی « گام زیده » ( گاوم زاییده ) اشاره کرد . استفاده از نام گاو در بعضی از بازی های محلی منسوخ شده نیز وجود داشت . مهم ترین نکته ای که می توان به آن استنباط کرد تا اهمیت گاو در زندگی روستاییان به خصوص قدما روشن تر شود ، اصطلاح « گو ،  گا » است . این اصطلاح زمانی کاربرد پیدا می کند که دو پسر ، هر کدام با خواهر دیگری ازدواج کند . امروزه ترکیب زیبای « گل به گل » جای « گو گا » نشسته و در روستاها کاربرد دارد      .