پراکنده ها - ادامه
کولی ها و آهنگرها
…
وقتی به چشم « لورکا » می اندیشم
یک کاروان کولی
در دشت پر غبار نظرگاهم
خط عبور مورچه واری
ترسیم می کند .
وقتی به شعر « لورکا » می اندیشم
خون اصییل کولی در رگ هایم می چرخد
قلبم به طبل کوچک سرخ آهنگی می کوبد
و پای خیزانی بی آرامم
در رقص پر شتاب هوسناکی
دیگ سیاه دوران را می ساید
...
منوچهر آتشی . بخشی از شعر هفت ترانه برای روح لورکا . وصف گل سوری . صفحه ی 131
کولی ها و آهنگر ها تقریبا به شکل یکسانی می آمدند . از فرم لباس مردان و زنانشان گرفته تا نحوه ی سکونتشان که گاه تا چند هفته به طول می انجامید . آنان در سیاه چادرهایی که بر پا می کردند ، زندگی می کردند . معمولا از زمانی که می آمدندتا هنگامی بار می کردند ، حمام نمی گرفتند . البته شاید این مورد به وضعیت بهداشت روستا نیز بر می گشت .
رفتار و اخلاق کولی ها هیچگاه مورد تایید مردم روستا نبود بلکه مردم ، آنان را مظهر بی نظمی ، بی بند و باری و کارهای ضد اخلاقی می دانستند و ضرب المثل ها و کنایاتی هم در این رابطه شکل گرفته است . به عنوان مثال کاسه ی کولی را آب بردن یعنی نهایت شلوغی و بی نظمی ایجاد کردن و کولی اصطلاحا یعنی بی نظم و بی تقوی و نوعی توهین نیز به کار می رود که همراه با « گاواز » ( یعنی گاوباز ) به کار می رود . کولی ها مهم ترین نقشی که داشتند ، سفید کردن ظروف مسی بود . مردان کولی ، گاه با دست و گاه با پای برهنه وارد دیگ می شدند و در حالت ایستاده و در شرایطی که چوبی محکم را به عنوان تکیه گاه خود در دست داشتند ، به حالت رقص می پرداختند و هر دو پای خود را هم زمان با هم به این سو و آن سوی ظرف مسین می کشیدند تا کف دیگ ، کاملا سفید شود . برای سفید کردن دیگ ها ، کولی ها از قلع و پودر نشادر استفاده می کردند . مردان کولی وسایل مورد نیاز روستاییان مانند داس ، تیشه ، کارد و ... را می ساختد . کولی ها در برخورد با مردم روستا و با خودشان از به کار بردن فحش های رکیک ابایی نداشتند . زنان و دختران و کودکان آنان در روستا به گدایی می پرداختند .
آهنگر ها معمولا مردمانی آرام تر بودند که هم با تعداد چادر های کمتری می آمدند و هم ادب و نزاکت را رعایت می کردند . آنان از مردم روستا هر چه لازم داشتند می خریدند و گدایی نمی کردند . در عوض وسایل مورد نیاز روستاییان را می ساختند و به آنان می فروختند . وجود آهنگر ها برای جامعه ی روستایی لازم بود . مردم با حضور آهنگران ، ابزار های خود را برای فصل کار آماده می کردند . محدوده ی گشت زنی مردان و زنان آهنگران ، اطراف چادر هایشان بود و تنها زمانی که می خواستند از روستاییان چیزی بخرند ، به در خانه ها رفته و بلافاصله پس از خرید برمی گشتند . عمده خرید آنان نیز مرغ محلی بود .