سفارش تبلیغ
صبا ویژن

 دین و مذهب  3  .  تعزیه بخش دوم

تعدادی اندک از تعزیه خوانان بنار،  ابتدا درروستای زیارت تعزیه می خواندند . مردم بنار اعم از زن و مرد ، برای شنیدن و دیدن تعزیه هر روز با پای پیاده به زیارت می رفتند و پس از شکستن (اتمام ) آن مراسم ، فاصله ی سه و نیم کیلومتری بین دو روستا را پیاده طی کرده و به خانه بر می گشتند تا این که تعزیه خوانان بنار به مرور به این نتیجه رسیدند که این مراسم را درروستای بنار برگزار کنند . به این منظور حاج شیخ علی مظاهری هرروز یک مجلس تعزیه از زیارت ، به بنار می آورد و تعدادی از افراد از جمله خود ایشان ، کربلایی احمد نعمتی و عبدالکریم کهنسال ، نسخه ها را رونویسی می کردند تا روز بعد به وسیله ی آقای مظاهری به زیارت برگردانده شود.  نام تعدادی از اولین کسانی که در بنار تعزیه خواندند یا به تعبیری ، از پیشگامان تعزیه خوانی در بنار بودند به قرار زیر است :

مشهدی ابراهیم ابراهیمی فرزند فتح الله ( در نقش امام حسین ) – کربلایی غلامعلی حسامی (درنقش شمر ) – آخوند حاجی حقیقت فرزند ملاقلی ( درنقش نصرانی و نیز درنقش صاحب زمین کربلا ) – مشهدی حسین شجاعی فرزند کربلایی عبدالله و عبدالکریم کهنسال فرزند کربلایی حسین ( در نقش زینب ) – محمد سلیمی فرزند محمد حسین (درنقش عباس ) – حاج باقر بوستانی فرزند محمد ( درنقش قاصد ) – حاج ناصر شجاعی فرزند علی ( درنقش طفل مسلم ) – مراد سلیمی فرزند محمد علی (درنقش درویش ) – محمد جعفر غلامی فرزند حسین ( درنقش مادر علی اکبر )-حاج الله کرم شجاعی فرزند ملا حیدر ( درنقش عابس ) – محمد کریم فرزند حاج اسماعیل از بنار سلیمانی ( در نقش ؟ ) کربلایی احمد نعمتی فرزند حاج حیدر ( درنقش فهرست – کارگردان ) . علاوه بر این افراد ، کسانی دیگر نیز نقش داشتند که درصورت یافتن نام آنان ، به توضیحات این مقاله خواهم افزود . در ضمن علی اصغر نیز توسط حاج شیخ علی مظاهری ساخته شد و به صورت نمادین درتعزیه ی بنار مورد استفاده قرار گرفت . علاوه بر آن دو دست نیز ساخته شد که من سازنده ی آنان را نمی دانم . چند سال بعد در روز عاشورا ، به تبعیت از زیارت ، کودکان را به جای علی اصغر به میدان تعزیه آوردند .  اولین کودکی که در بنار او را به دست شبیه امام حسین ( ع ) دادند تا به جای علی اصغر به میدان ببرد ، محمد غلامی بود . این واقعه درست مربوط به نیم قرن پیش است . در مدتی که در بنار تعزیه خوانی رواج داشت ، تنها نقش امام حسین (ع) به صورت اختصاصی متعلق  به مشهدی ابراهیم ابراهیمی  بود و ایشان تا زمانی که تعزیه می خواند ، به جز در هنگامی که شیخ حسن خزاعی از زیارت به بنار می آمد و نقش امام را  اجرا می کرد  ، آن نقش متعلق به او بود .  پس از آن حاج ابراهیم زمانی فرزند کربلایی مراد ، آن را اجرا کرد. به غیر از نقش امام حسین ، سایر نقش ها را افراد متعددی تجربه کردند . بر اساس دیده ها و شنیده ها ، به نظر نگارنده ، افرادی که در نقش های متعدد تعزیه زیباترین نقش ها را اجرا کردند به گونه ای که تا سال های سال در ذهن مردم ماند ، این افراد هستند : مشهدی ابراهیم ابراهیمی ( امام حسین در تمام مجالس  ) – عبدالکریم کهنسال ( زینب در روز عاشورا و عباس در روز تاسوعا ) – حاج ناصر شجاعی (علی اکبر ) – محمد ابراهیمی ( عابس ) – حاج ابراهیم زمانی ( زعفر ) – محمد جعفر غلامی ( زینب در مجلس طفلان زینب ) – مراد سلیمی ( درویش - عاشورا ) – عبدالعلی مهرابی ( سکینه در مجلس عاشورا ) – علیکرم بوستانی ( عروس قاسم )- کربلایی غلامعلی حسامی ( شمر ) – خورشید فرزند رجب ( حارث ) -  پس از رواج تعزیه در بنار ، به مرور افرادی از صفی آباد نیز به بنار آمده و تعزیه خوانی در بنار آغاز کردند . در طول مدتی که در بنار تعزیه می خواندند ، مشهدی ابراهیم ابراهیمی کار ویرایش را انجام می داد و در چند دهه ی پیش ، محمد غلامی هم زمان با بازنویسی  نسخه ها ، این کار را انجام داده و گاه ابیاتی نیز از خود ، به تعزیه افزوده است . در دهه ی گذشته نیز ، تعدادی از مجالس تعزیه ی بنار عینا رونویسی شد و به عیسوند رفت و تعزیه در آنجا اجرا شد . نسخه های تعزیه را روی طومارهای بلند کاغذی می نویسند و تمام شعر های هر نقش را پشت سر هم در یک طومار می آورند و به وسیله ی خطی در زیر شعر ها ، نشان می دهند که بازیگر تا کجای نسخه اش را باید بی وقفه بخواند . یک نسخه نیز در دست فهرست ( کارگردان ) است که به ترتیب نوبت خواندن هر شخص ، اسامی نقش ها و یک یا چند کلمه از اول بیتی که باید خوانده شود ، یاد داشت شده است . کارگردان در واقع نقش کنترل کردن و راهنما را بازی می کند و حالت های اجرا را یاد آوری می کند . در قدیم ، در بنار به پیروی از زیارت ، کارگردان ، قدم به قدم همراه با تعزیه خوانان قدم می زدند و با لباس معمولی که پوشیده بودند ، در مجلس مشخص بود ولی بیش از یک دهه است که در بنار ، کارگردان علاوه بر آن که لباس سفید و بلندی می پوشد و هم رنگ شبیه خوانان می شود ، سعی می کند هم زمان با مکالمه از صحنه دور باشد تا هم تعزیه جلوه ی زیباتری داشته باشد و هم در فیلمبرداری ها ، به عنوان نقشی اضافی به چشم نیاید . البته این امر تا زمانی می تواند دوام داشته باشد که تعزیه خوانان به مشکلی بر نخورند . در چنین شرایطی کارگردان مجبور است مستقیما دخالت کند و آنان را به روالی که باید به پیش ببرند ، برگرداند . ادامه دارد





تاریخ : یکشنبه 93/8/4 | 8:14 صبح | نویسنده : بنارانه | نظرات ()
.: Web Themes By Akj :.