پرندگان       7

ماکیان    1

از مهم ترین پرندگانی که همیشه مردم با آن سر و کار داشته و نقش مهمی در اقتصاد خانواده نیز بازی می کند ، ماکیان ( مرغ خانگی ) است . مرغ در معنای عام ، به تمامی پرندگان گفته می شود ولی در فرهنگ گویشی بنار آب شیرین و دشتستان ، تنها به معنی مرغ خانگی است و هیچ پرنده ای دیگر را نیز در ذهن متبادر نمی کند . این مفهوم تا جایی در اذهان نقش بسته که در یک مورد کاملا آشکاری نیز به اشتباه به کار گرفته می شود و آن نیز مراسم شبیه خوانی مربوط به حضرت فاطمه (س) دختر امام حسین (ع)  ( شب یازدهم محرم ) است . این تعزیه به مرغ معروف است و فراز آن ، گفتگوی حضرت فاطمه ( س ) با مرغ است که از قدیم الایام تا کنون ، ماکیانی را گرفته و در تعزیه می برند تا نقش مرغ را زیباتر نشان بدهند . حال آن که ربطی به ماکیان ندارد و پرنده ی تیز بالی باید باشد که توانسته در فاصله ی یک بعد از ظهر ، خود را از کربلا به مدینه برساند .

مرغ انواع و اقسام دارد . در مرحله ی اول و در کلیات ، به دو قسمت مرغ و خروس تقسیم می شوند . خروس مرغ نر است اما به آن مرغ نمی گویند . مرغ ماده نیز تقسیماتی مانند : خلفه ، باری ، دیگون و ... دارد . زنان روستا ، تعدادی تخم مرغ ( خاگ )  را جمع می کنند و در زنبیلی که در آن کاه ریخته و نرم کرده اند ، گذاشته و مرغ کرج ( کُرِک ) را روی آن می خوابانند . تخم ها باید از مرغ هایی باشد که خروس نیز در کنارشان زندگی بکند . مرغ مادر به مدت 21 روز روی تخم ها می خوابد تا جوجه شوند . جوجه ها ابتدا نوک خود را از تخم بیرون می آورند ، آنگاه پوسته را می شکافند و کامل بیرون می آیند و زیر بال مادر زندگی می کنند . جوجه های زرد که تعدادشان می تواند از 20 عدد هم بیشتر باشد ، به صورت دسته جمعی با مادر حرکت می کنند تا هم از گربه ها و پرندگانی که در کمین آنان هستند محافظت شوند و هم طعمه ای به دست آورند . مادر وقتی چینه ای می یابد ، در آن نوک می زند و قد قدی می کند اما از آن نمی خورد تا جوجه ها فرا برسند و بخورند . پس از گذشت مدتی طولانی ، جوجه ها رنگ می گیرند . برخی از آنان با پیدا شدن تاجی بر فرقشان ، معلوم می شود که خروس هستند . وقتی از مرحله ی جوجه بودن گذشتند ،  مادر رهایشان می کند تا  مستقل می شود . مرغ های ماده در این مرحله  خلفه نامیده می شود . گوشت مرغ محلی در این موقع بسیار مقوی است . در این دوران ، مرغ قیافه ای جمع و جور و کوچک دارد .  پس از آن که دورانی را گذراند و به کمال جوانی رسید ، باری است . در این مرحله که ابتدای دوران تخم گذاری را تجربه می کند ، مرغ پاهای بلند و اندام کشیده ای دارد .  وقتی به دوران پختگی رسید ، دیگون نامیده می شود . در این دوره  ، مرغ کاملا چاق شده و پاهایش کوتاه تر به نظر می آید . گوشت مرغ در این مرحله کیفیت لازم را نیز ندارد      .