پراکنده ها - ساخت بنار
ادامه 1
پیش از آن که سلسله مطالب آشنایی با بنار آب شیرین را آغاز کنیم ، مباحثی پیرامون ساخت بنار مطرح کردیم . این شماره ، ادامه ی منطقی آن مباحث است .
خشت زدن
دربخش بافت بنار آب شیرین در باره ی چگونگی ساخت بناها در بنار به طور مفصل صحبت کردیم و نیز نام چند تن از افرادی که در این روستا بیشتر از دیکران برای خشت زدن یا قالب در کردن معروف بودند را ذکر کردیم . در اینجا جهت تکمیل موارد گذشته ، یاد آوری این نکته خارج از لطف نیست که بدانیم که بر اساس شاهنامه ی حکیم فردوسی ، انسان از دوران جمشید پادشاه کیانی ، از خشت برای ساختن خانه استفاده کرد . جمشید ، دیوان را به کار خشت زدن و بنایی وادار کرد . منظور فردوسی این است که انسان دانش خشت زنی را از دیوان آموخت :
بفرمود دیوان ناپاک را
به آب اندرآمیختن خاک را
هر آنچه ز گل آمد چو بشناختند
سبک خشت را کالبد ساختند
شاهنامه – جلد اول ص 26
خشت پرتاب کردن
از جمله کارهایی که در هنگام بنایی در بافت قدیم روستا انجام می گرفت ، پرتاب کردن خشت بود . زمانی که اتاق در دست ساخت ، به ردیف های پایانی می رسید و بین کسی که به دست بنا خشت می داد تا بنا ، فاصله می افتاد ، بهترین راه ، پرتاب کردن خشت بود . همه کس از نظر جسمی و مهارت ، قادر به انجام این کار نبودند . بنا روی دیوار به صورت ایستاده ، خم می شد و خشت پرتاب شده را در هوا می گرفت و با فاصله ی تقریبی نیم متری ، آن را در جایی که در نظر گرفته بود می انداخت و دیوار را رج به رج بالاتر می برد . پرتاب کردن خشت نیز کاری بوده که در فرهنگ ما سابقه داشته است .
- به بالای سرو به نیروی نیل
به انگشت خشت افکند بر دو میل
شاهنامه فردوسی – جلد اول – ص 176