سفارش تبلیغ
صبا ویژن

 

خبری

 

خبری

بنار یعنی چه ؟

 دردشتستان ، سه روستا به نام های « بنار ِسلیمانی » ، « بنارِآزادگان » (قائد) و « بنار ِآبشیرین »  درهمسایگی هم واقع شده اند . این سه روستا بر سه ضلع مثلثی متساوی الساقین قرار دارند که ضلع جنوبی ، بنار آب شیرین ، ضلع شمالی بنار سلیمانی با فاصله ی کمتر از یک کیلومتر و ضلع غربی بنار آزادگان با فاصله ی تقریبی سه  کیلومتری آن دو روستا قرار گرفته است .   بنارآبشیرین ، دراسناد رسمی ، به نام بنار(bonaar )ثبت است و درشناسنامه های قدیمی فرزندان این روستا نیز تنها واژه ی بنارآمده است واضافه ی آب شیرین،...


 

نشان از  وجود چاه های آبِ شیرین در روستا وباغ های اطراف آن دارد . مردم این روستا ، زادگاه خود را بنار ، بنارسلیمانی را بناری ،  و بنارآزادگان را بناری کـُید( قائد)  می نامند ولی برای دیگران ، این نامگذاری فرق می کند مثلا اگرکسی خودرا درمحیط دورتری ، اهل بنارمعرفی کند ، می پرسند : کدام بنار؟ بنابراین ذکر اضافه ای برای تشخیص روستاها ازیکدیگر ، شاید لازم به نظر می رسیده است .

برای اطلاع کامل از آبادی های ایران ، به دستور ارتش ، سربازان مشغول جمع آوری اطلاعات کاملی از روستاهای ایران شدند . این اطلاعات در سال های 1310 تا 1312 در چند جلد نوشته شد و فرهنگ جغرافیای ایران نام گرفت . پس از آن علی اکبر دهخدا در کتاب لغت نامه ، اطلاعات آن کتاب را نقل کرده است . اولین جلد کتاب لغت نامه ی دهخدا در سال 1318 چاپ شد .  ازآنجا که بناردربخش مرکزی شهرستان دشتستان ودردهستان زیارت واقع شده ، درلغت نامه ی دهخدا به نقل ازفرهنگ جغرافیایی ایران جلد7، « بنارِزیارت »  معرفی گردیده است .  در آن فرهنگ نامه می خوانیم :« بُنارزیارت[بُ رَ](اِ خ) دهی است ازدهستان زیارت بخش برازجان ازشهرستان بوشهر 470  تن  سکنه دارد . آب آنجا ازرودخانه ی دالکی تأمین می شود و محصول آن غلات وخرما و شغل اهالی زراعت است . » که  این خودپرسش هایی را درذهن به وجود می آورد ازجمله این که آیا در آن هنگام  (پس ازجنگ جهانی اول) ، آب ِ شیرین ِبنار، معروف نبوده یا وجودمرکزیت سیاسی زیارت و وابسته بودن کدخدای بنار به خان روستای زیارت  ، باعث به وجود آمدن این ترکیب شده  و یا این که برای تشخیص بنار آب شیرین از دو روستای هم نام دیگر خود ، نام زیارت که مرکز دهستان بوده ( مرکزیت داشته ) را ذکر کرده اند ؟ 

درکتاب جغرافیای تاریخی دشتستان که در سال های اخیر چاپ شده ، این روستا با نام بنار آب شیرین معرفی شده و نویسنده درذیل عنوان بنارآب شیرین می نویسد : « یکی از روستاهای دهستان زیارت ازتوابع بخش مرکزی شهرستان دشتستان می باشدکه در18کیلومتری شمال غربی برازجان قراردارد . ارتفاع آن ازسطح دریا 20   متر می باشد. به علت وجودآب شیرین دراین روستا به آن بنارآب شیرین می گویند . جمعیت این روستا درسال 1380پانصدوهفتادوسه نفربوده است . »

آنچه غیر قابل تردید است ، این است که  ترکیب اضافی بنار آب شیرین ، به علت وجود سفره های آب شیرین در اطراف بنار و وجود  چاه هایی با آب شیرین در آنجا پدید آمده  که از میان آن چاه ها ،  چاه « باغ کل غلوم » ( کربلایی غلامرضا )  از همه مشهورتر  بود و  از روستاهای  بنار سلیمانی ، زیارت تا هفت جوش و خوشاب ،  از آن چاه ، آب می برده اند .  بنابراین  اگر چه روستا به صورت بنار یا بنار زیارت مکتوب شده ، اما در فرهنگ شفاهی مردم ، با نام بنار آب شیرین معروف بوده است  .  قدیمی ترین سندی که آب شیرین را بعد از بنار ذکر کرده  ، سالنامه ی آموزش و پرورش شهرستان برازجان است که در سال 1344 به چاپ رسیده و در  چند جای آن   از ترکیب  بنار آب شیرین نام برده شده است  . به عنوان نمونه در آن سالنامه می خوانیم :

«  دبستان های 13 قریه : سرکره ، چاخانی ، سرمل ، دویره ، آب طویل ، کلل ، بنار آب شیرین ، هفت جوش ، دشتی شبانکاره ، قلایی ، تل سرکوب ، هلپه ای ، جتوط که سپاهیان دانش آن روستاها خدمت وظیفه را انجام داده اند  به استخدام رسمی وزارت فرهنگ در آمده اند اکنون جزو مدارس معمولی است و در آمار نیز مربوط به آمار مدارس ابتدایی منظور شده است » .همین سند نشان می دهد که در هنگام ذکر نام بنار ، برای تمایز و شناساندن آن به شنونده ، بیان آب شیرین نیز ضروری بوده و کاربرد داشته است اما آنچه مهم تر است این است که درهیچ اثری  و هیچ  کدام از کتاب هایی که از بنار نام برده اند ،  معنایی قابل قبول برای واژه ی بنارذکرنشده و اگر هم برخی از افراد معانی خاصی در این رابطه بیان کرده اند ، قابل اعتنا نیست .

عامه ی  مردم تا کنون برای بنار چند معنی آورده اند که شاید بتوان به آن ها اندیشید اما  هیچ کدام از آن ها را نمی توان به طور قطع پذیرفت و تنها  می توان آنان را در کنار دیگر معانی قرار داد . آن چه در این باب  تاکنون دربین مردم رواج یافته ، این است که بُنار ، از بـُنه ی اناری (درخت انار )  که آنجا روییده بوده نام گرفته است .  اگر این قول را درست بدانیم ، می توانیم بگوییم که  ابتدا اسم روستا  ، « بُنه ی نار » بوده که به مرور زمان  به « بُن نار » و « بـُنـّار » تبدیل شده وبعدها برای سادگی درتلفظ، به « بُنار » تغییریافته است . اگرچه نمی توان به راحتی چیزی را تأیید یا ردکرد ، ولی به نظرمی رسدکه این قول ، ساده اندیشانه  وتصوری بیش نباشد چرا که وجود سه روستا در کنار هم و به همین نام ، آدمی را برای پذیرفتن این قول ، به تردید می اندازد .

ادامه دارد


 لغت نامه- علی اکبر دهخدا- جلد11 صفحه ی 297

 جغرافیای تاریخی دشتستان- حبیب قاسمی- نشرموعوداسلام چاپ اول1382

  نا گفته نماند که در زیارت  پس از حفر چاه های قلعه ، مردم از آب آن چاه ها استفاده می کردند  « ..  یکی دیگر از جاهای تاریخی زیارت چاه قلعه است . در زمان فرمانروایی آقا خان در شرق قلعه ی مسکونی خود ... گودال بسیار بزرگی حفر نمود و در آن گودال چاه های  سطحی فراوانی احداث نمود و زمین های مناسبی برای سراب آن گودال قرار داده بود که در فصل زمستان به وسیله ی آب باران گودال پر از آب می شد و در تابستان و پاییز چاه های سطحی دارای آب بسیار شیرین و قابل شرب بود جهت مصرف افراد ساکن در  قلعه مورد استفاده قرار می گرفت . این چاه ها در همین چند سال قبل نیز مورد استفاده ی مردم بود که الان متروکه شده ولی آثار گودال به شکل خیلی واضح و آشکاری نمایان است و آن قسمت را چاه قلعه می نامند . » از سخنان حاج احمد الهیاری . نوشته ی سعید الهیاری . در سال های دهه ی پنجاه خورشیدی که مدرسه ی راهنمایی را در زیارت می گذراندم ، بارها شاهد بودم که هر وقت کسی تشنه می شد  ، نزد زنانی که در حال کشیدن آب از چاه بودند می رفت و در دلو آنان آب می نوشید و زنان مابقی آب ها را نیز در مشک ریخته و به خانه می بردند و من بارها و بارها از آن دلوها آب نوشیده بودم .

 محمد کاظم ادراکی . مقاله ی « سپاهی در خدمت روستایی » . سالنامه آموزش و پرورش برازجان . چاپ 1344 . صفحه های 48 تا 54

 





تاریخ : یکشنبه 99/5/12 | 7:25 عصر | نویسنده : بنارانه | نظرات ()
.: Web Themes By Akj :.