پوشش گیاهی    8

 گندم

مهم ترین و اقتصادی ترین گیاه گندم است که تمام دشت های روستای بنار آب شیرین به صورت دیم ، زیر کشت آن می رود . در اهمیت گندم نیازی به گفتن نیست چرا که کسی نیست که داستان بیرون رانده شدن حضرت آدم ( ع ) از بهشت را نشنیده باشد و گره خوردگی گندم به آن ماجرا را نداند . از طرفی دیگر ، کیست که تکه نانی در گذرگاه ببیند و خم نشود تا آن را بردارد  و در کنجی بگذارد تا لگد کوب نشود . گندم در زندگی ما مقدس است چرا که نان مقدس است .  ارتفاع این گیاه به یک متر و گاه بیشتر نیز می رسد . در زمین های « چَم » ستبرتر می روید . وقتی که در مکانی مناسب روییده باشد ، ساقه های بیشتری می رویاند . بر گ های گندم باریک و کشیده است . برفراز یاقه ی آن سنبله  ( خوُش ) قرار دارد که مجموعه ای از تخم های گندم است . هر خوش یا خوشه ، دارای دانه های متعددی است که در پوسته ای نازک قرار دارد و بالای آن تیغه ی باریک و پرز دار نوک تیزی است که به « دِهَه » معروف است . از این گیاه ، چیزی زاید نیست . ساق و برگ خشکیده ی آن را خرد کرده و کاه می کنند و باقی مانده ی ساقه در مزارع که « کُلوُر » خوانده می شود را نیز گله می چرانند . گندم خشک نشده را به صورت بلال نیز می توان مصرف کرد که جنبه ی تفننی دارد . « گندم برشته »  نیز که حاصل گندم تف داده شده است را با سایر آجیل ها قاطی می کردند . « شله گنمی » یا آش گندم نیز هنوز معمول است و بسیار خوش مزه . در دهه های 50 تا 60 ، مردم بنار گندم های خود را در حیاطشان در گودالی به نام « پاچال » زیر خاک نگهداری می کردند که آداب و ترتیب آن در بخش کشاورزی به صورت مشروح آمده است .  وجود گندم به عنوان نجات دهنده ی زندگی مردم روستا همیشه با تقدس همراه بوده به گونه ای که بسیاری از مراحل به دست آوردن آن از جمله « اوسه » و مخصوصا وزن کردن خرمن ، با دعاها و اشعاری که نام دوازده امام  چهارده معصوم در آن ها آمده ، همراه بوده است . شرح بیشتر این آداب و آیین را در بخش کشاورزی نوشته ایم . وجود این دانه ی مقدس باعث پدید آمدن ضرب المثل ها و باورهای بسیاری در بنار شده است از جمله :

نون گندم شکم پولادی می خوا  ( نان گندم شکمی از جنس پولاد می خواهد . )

ای نخردیم نون گندم اما دیدیم ور مردم ( اگر نان گندم نخورده ایم اما نزد دیگران دیده ایم )

علاوه بر ضرب المثل ها و کنایات ، باورهای زیبا و فراوانی نیز در همین رابطه در فرهنگ شفاهی بنار و دشتستان وجود دارد که در آینده به آنان خواهیم پرداخت .